در این مقاله از تیم حقوقی فرشید گراوند تبار به بررسی جرم تخریب اموال، شامل اموال عمومی و خصوصی، می‌پردازیم. تخریب اموال یکی از جرایمی است که در قانون با مجازات‌های سنگینی، مانند حبس، روبروست. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که می‌توانند به جای روی‌آوری به راه‌حل‌های قانونی، خودشان اقدام کنند تا حق خود را بگیرند یا فرد خاطی را سر جای خود بنشانند. این نوع نگرش ممکن است به تخریب اموال دیگران منجر شود و افراد تصور کنند که تنها با پرداخت خسارت مشکلات حل خواهد شد.
اما باید به این نکته توجه کرد که تخریب اموال دیگری نه تنها به جبران خسارت منجر می‌شود بلکه عواقب قانونی جدی‌تری نیز دارد. فرد مرتکب می‌تواند با مجازات‌های سنگینی چون حبس، تبعید، و در موارد خاص حتی اعدام مواجه شود. پس بهتر است به جای اتخاذ اقدامات غیرقانونی، از راه‌های صحیح و قانونی برای احقاق حقوق خود استفاده کنیم.
این مقاله به صورت جامع به عواقب قانونی و اختیارات فردی در زمینه تخریب اموال می‌پردازد و به شما روش‌های مناسب برای برخورد با چنین موقعیت‌هایی را معرفی خواهد کرد.
جرم تخریب اموال خصوصی و عمومی و دولتی چیست ؟
تخریب، به معنای نابود کردن یا آسیب رساندن به بخش یا تمام یک مال متعلق به دیگران است. برای آنکه جرم تخریب محقق شود، الزامی وجود ندارد که تمام ویژگی‌های یک مال از بین برود؛ حتی آسیب به بخشی از آن نیز می‌تواند شامل این جرم باشد.
برای اینکه تخریب اموال دارای مفهوم قانونی گردد، ضروری است که آن مال متعلق به فردی دیگر باشد. به عبارت دیگر، اگر شخصی اموال خود را آتش بزند یا تخریب کند، بدون اینکه به اموال دیگری آسیب برساند، دیگر این عمل جرم تخریب به شمار نمی‌آید. به عنوان مثال، اگر کسی خانه‌اش را به دیگری اجاره دهد و سپس اقدام به تخریب آن کند، جرم تخریب محقق نشده است. در این حالت، مستاجر باید از طریق مراجع قانونی نسبت به مطالبات خود اقدام کند چرا که مالکیت اصلی بر عهده اوست.
یکی دیگر از شروط ضروری برای تحقق جرم تخریب این است که آسیب و ضرر به خود مال وارد شود. به این معنی که اگر آسیبی به خود مال نرسد و فقط صاحب مال متحمل خسارت شود، این عمل نمی‌تواند به عنوان جرم تخریب قلمداد گردد. مثلاً اگر فردی قفل درب خانه کسی را بشکند بدون آنکه به خود ساختمان آسیب وارد کند، به علت عدم آسیب به خود ملک، این موضوع نمی‌تواند تخریب محسوب شود.
نکته کلیدی در تعریف جرم تخریب این است که این عمل باید به‌طور عمدی انجام گیرد. اگر آسیب رسانی به مال به صورت تصادفی یا به علت بی‌احتیاطی باشد، در این صورت جرم تخریب تحقق نخواهد یافت.
همچنین بخوانید !! وکیل کیفری
موارد مربوط به جرم تخریب اموال
- آسیب به مال: بخشی از مال یا تمام آن باید دچار آسیب شده باشد.
- ضرر به خود مال: آسیب باید به خود مال وارد شود و نه فقط به صاحب آن.
- مالکیت دیگران: مال باید متعلق به شخص دیگری باشد.
- مالیت و ملموسی: مال باید دارای ارزش مالی و ملموس باشد.
- عمل عمدی: تخریب باید به‌طور عمدی و با قصد سوء صورت گیرد.
این شرایط به‌عنوان معیارهای اصلی برای ارزیابی موارد تخریب و تعیین پیامدهای قانونی آن اهمیت قابل توجهی دارند.
انواع جرایم تخریب اموال
جرم تخریب اموال در قانون مجازات اسلامی دارای اقسام مختلفی است که هر یک به صورت جداگانه بررسی می‌شود که شامل موارد زیر می باشد.
1. آتش زدن اموال دیگران
- ماده 675 قانون: هر کس عمداً املاکی مانند عمارت، کشتی، کارخانه، جنگل و… را آتش بزند، به حبس از ۲ تا ۵ سال محکوم می‌شود.
- اگر این عمل به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد، مجازات محاربه خواهد داشت.
- ماده 676 قانون: آتش زدن اشیاء منقول دیگران به حبس از ۳ ماه تا ۱۸ ماه محکوم است. این جرم قابل گذشت است.
2. تخریب اموال شخصی
- ماده 677 قانون: هر کس عمداً اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب کند، به حبس از ۳ ماه تا ۱۸ ماه محکوم می‌شود.
- اگر خسارت وارده یکصد میلیون ریال یا کمتر باشد، به جزای نقدی تا دو برابر معادل خسارت محکوم خواهد شد. این جرم نیز از جرایم قابل گذشت است.
3. جنایت بر حیوانات
- ماده 679 قانون: هر کس به عمد حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری را بکشد، به حبس از ۴۵ روز تا ۳ ماه یا جزای نقدی از ۱۵ تا ۲۵ میلیون ریال محکوم می‌شود.
- این شامل حیواناتی است که دولت شکار آنها را ممنوع اعلام کرده است.
4. تخریب و اتلاف اسناد دولتی و غیردولتی
- ماده 681 قانون: هر کس عمداً اسناد دولتی را بسوزاند یا تخریب کند، به حبس از ۲ تا ۱۰ سال محکوم می‌شود.
- ماده 682 قانون: اتلاف اسناد غیر دولتی که موجب ضرر دیگران شود، به حبس از ۴۵ روز تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
- در اتلاف اسناد دولتی، صرف اتلاف کافی است، بر خلاف اسناد غیر دولتی که باید موجب ضرر شود.
5. تخریب چراگاه و باغ‌های دیگران
- ماده 684 قانون: هر کس محصول دیگری را بچراند یا باغ و تاکستان کسی را خراب کند، به حبس درجه شش و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می‌شود.
- ماده 685 قانون: تخریب اَصله نخل خرما بدون مجوز قانونی، به حبس از ۴۵ روز تا ۳ ماه یا جزای نقدی از ۱۵ تا ۲۵ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
6. تخریب اموال عمومی
- ماده 687 قانون: هر کس در وسایل و تأسیسات مورد استفاده عمومی (مانند شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز، پست و تلگراف و تلفن، مراکز فرکانس و ماکروویو، رادیو و تلویزیون و متعلقات آنها) تخریب، حریق یا هر نوع خرابکاری دیگر انجام دهد، به حبس از ۳ تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد.
- چنانچه این اعمال به منظور اخلال در نظم و امنیت جامعه و مقابله با حکومت اسلامی باشد، مجازات محاربه را خواهد داشت.
شرایط تحقق جرم:
- مال باید برای استفاده عموم باشد و مالکیت دولت بر آن لزومی ندارد.
- اموال مذکور باید ایجاد و نصب شده باشند.
7. تخریب اموال دولتی
- اموال دولتی ممکن است برای استفاده عموم قرار داده شده باشند یا صرفاً توسط کارمندان دولت مورد استفاده قرار گیرند.
- اگر اموال دولتی برای استفاده عموم باشند، جرم تخریب اموال عمومی نسبت به تخریب اموال دولتی محقق خواهد بود.
- اما اگر کارمند یک اداره، برخی از اموال دولتی که در اختیار او قرار داده شده را تخریب کند، جرم تخریب ساده رخ داده است.
- توجه: تخریب اسناد دولتی خود جرم مستقلی است که مجازات خاص خود را دارد و نیازی نیست که این اسناد برای استفاده عموم باشند.
همچنین بخوانید !! وکیل حقوقی
روش های اثبات جرم تخریب اموال خصوصی ، عمومی و دولتی
برای اثبات جرم تخریب اموال، مانند تمامی جرایم، استفاده از ادله اثبات کیفری اهمیت ویژه‌ای دارد. در این زمینه، برخی از مهم‌ترین ادله عبارتند از:
اقرار متهم: اقرار فردی که جرم را مرتکب شده است، می‌تواند به عنوان یکی از قوی‌ترین دلایل برای اثبات تخریب اموال در نظر گرفته شود. این اقرار نه تنها خود به تنهایی می‌تواند دلیل محکومیت باشد، بلکه می‌تواند دست‌مایه‌ای برای تقویت سایر ادله نیز قرار گیرد.
شهادت شهود: حضور شاهدان عینی که وقوع حادثه را مشاهده کرده‌اند، می‌تواند به اثبات جرم کمک شایانی کند. شهادت این افراد از آنجا که به‌طور مستقیم با واقعه در ارتباط بوده‌اند، از اعتبار بالایی برخوردار است.
مدارک و تصاویر الکترونیکی: استفاده از تکنولوژی‌های موجود مانند دوربین‌های مداربسته و گوشی‌های هوشمند، به جمع‌آوری مدارکی که وقوع جرم را به تصویر می‌کشند، کمک می‌کند. این تصاویر و فیلم‌ها می‌توانند به قاضی در فهم بهتر ابعاد جرم و اتخاذ تصمیم مناسب یاری رسانند.
این ادله در کنار یکدیگر می‌توانند شواهدی مستند و معتبر برای اثبات تجاوز به حقوق دیگران و تخریب اموال فراهم کنند. در نتیجه، استفاده مؤثر از این ابزارها می‌تواند به تحقق عدالت و اطمینان از پاسخگویی مجرمان کمک نماید.
نتیجه گیری
جرم تخریب اموال یکی از جرایمی است که قانون برای آن توجه ویژه‌ای دارد و مجازات‌های نسبتاً سنگینی برای مرتکبین آن پیش‌بینی شده است. این مجازات‌ها به منظور حفظ امنیت اموال خصوصی و عمومی و همچنین جلوگیری از خسارت به یکدیگر وضع گردیده‌اند. با توجه به پیچیدگی‌های قانونی موجود در این حوزه، توصیه می‌شود
در مواجهه با چنین مواردی حتماً با وکیل متخصص در زمینه تخریب اموال و امور کیفری مشاوره داشته باشید. اگر به خدمات حقوقی نیاز دارید، می‌توانید از کارشناسان حقوقی فرشید گراوند تبار بهره‌مند شوید.
