جمهوری اسلامی ایران قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای جلوگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی وضع کرده است. این قوانین به حفظ امنیت و آرامش شهروندان کمک می‌کنند. با این حال، برخی افراد به دلیل ارتکاب جرائم به حبس محکوم می‌شوند. یکی از عبارات رایج در این زمینه، آزادی مشروط است. ممکن است از خود بپرسید آزادی مشروط چیست و چه کسانی می‌توانند از آن بهره‌مند شوند؟
آزادی مشروط به عنوان یک فرصت برای محکومان در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، فرد می‌تواند پیش از پایان دوره محکومیت خود، با انجام رفتارهای مثبت و مطابق با دستورهای دادگاه، از آزادی برخوردار شود. این نوع آزادی تنها به برخی محکومین و با رعایت شرایط خاص اعطا می‌شود. در ادامه این مطلب، به تشریح جزئیات و شرایط مربوط به آزادی مشروط خواهیم پرداخت تا شما را با این قانون بهتر آشنا کنیم.
از شما دعوت می‌کنیم که با تیم تحلیل و بررسی حقوقی فرشید گراوند تبار وکیل پایه یک دادگستری همراه شوید تا اطلاعات جامع‌تری درباره آزادی مشروط و فرآیندهای مرتبط با آن کسب کنید.
آزادی مشروط چیست؟ بررسی دقیق مفهوم آزادی مشروط
آزادی مشروط یک فرصت ارزشمند برای محکومان است تا بتوانند آزادی کامل خود را در طی مدت زمان مشخصی که توسط دادگاه تعیین می‌شود، به‌دست آورند. در این فرآیند، مجازات فرد قبل از پایان دوره حبس به حالت تعلیق درمی‌آید و او در این مدت تحت نظارت و آزمایش قرار می‌گیرد. در صورتی که محکوم به رفتارهای مثبت و اصلاحی دست بزند و از جرم خود پشیمان شود، می‌تواند با تخفیف مجازات، حکم آزادی مطلق خود را دریافت کند.
علاوه‌براین، افرادی که از عواقب رفتارهای نادرست خود آگاهند و تمایل به اصلاح دارند، می‌توانند شانس خود را برای آزادی مشروط افزایش دهند. برای بهره‌مندی از این امکان، شرایط ویژه‌ای وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- محکوم باید به حبس محکوم شده باشد.
- فرد نباید سابقه محکومیت داشته باشد و این جرم باید برای او اولین بار باشد.
- محکوم باید حداقل نیمی از مدت مجازات خود را در زندان گذرانده باشد.
- داشتن رفتار مناسب و حسن اخلاق با دیگر محکومین یکی از شروط اصلی برای دریافت آزادی مشروط است.
- فرد در طول مدت آزادی مشروط نباید به هیچ عنوان مرتکب جرم‌های سنگین شود.
- مدت زمان آزادی مشروط باید بین یک سال تا پنج سال باشد.
با رعایت این شرایط، محکومان می‌توانند فرصتی دوباره برای بازگشت به جامعه و آغاز زندگی جدیدی پیدا کنند.
همچنین بخوانید !! وکیل کیفری
چه کسانی می‌توانند از آزادی مشروط بهره‌مند شوند؟
آزادی مشروط با هدف اصلاح و بازسازی افرادی که به حبس محکوم شده‌اند، اجرا می‌شود. این فرآیند به افرادی اختصاص دارد که با انجام رفتارهای مثبت و درست، دیگر نیازی به ادامه حبس ندارند. اما شرایط خاصی برای استفاده از آزادی مشروط وجود دارد:
- محکوم نمی‌تواند بیش از یک بار از آزادی مشروط خود بهره‌مند شود.
- محکوم باید حداقل نیمی از مدت مجازات خود را در حبس گذرانده باشد؛ در غیر این صورت، امکان استفاده از آزادی مشروط برای او وجود نخواهد داشت.
- در طول مدت حبس، محکوم باید رفتار پسندیده‌ای از خود نشان دهد تا پس از آزادی نیز از ارتکاب جرائم مجدد خودداری کند و به این ترتیب، خطری برای جامعه و مردم نداشته باشد.
- نوع محکومیت باید مربوط به حبس تعزیری باشد.
این شرایط به تضمین امنیت جامعه و حمایت از اصلاح فرد کمک می‌کند.
همچنین بخوانید !! وکیل مواد مخدر
عوامل محدودکننده آزادی مشروط: کدام جرایم شامل نمی‌شوند؟
بر اساس ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی، دادگاه قادر است برای محکومانی که بیشتر از ۱۰ سال مجازات حبس دارند، آزادی مشروط صادر کند، مشروط بر اینکه آن‌ها حداقل نیمی از مدت محکومیت خود را در زندان گذرانده باشند. در بخش قبلی، شما را با شرایط و چگونگی دستیابی به آزادی مشروط آشنا کردیم. اما در برخی casos خاص، امکان استفاده از این حکم وجود ندارد که عبارتند از:
- درخواست آزادی مشروط تنها در مورد مجازات‌های تعزیری قابل اجراست و در مجازات‌های حدی این امکان وجود ندارد.
- جرم اسیدپاشی از جمله مواردی است که مشمول آزادی مشروط نمی‌شود.
- در پرونده‌های مواد مخدر، اگر مدت مجازات بیش از ۵ سال باشد، دادگاه می‌تواند به حداکثر مجازات قانونی رای دهد و در این حالت محکوم نمی‌تواند از آزادی مشروط استفاده کند.
- حبس در اثر مجازات تکمیلی نیز از شمول آزادی مشروط خارج است.
- در صورت حبس به علت جزای نقدی و عدم پرداخت دین، امکان استفاده از این حکم نیز وجود ندارد.
با این شرایط، مشخص می‌شود که آزادی مشروط در برخی موارد خاص غیر قابل استفاده می باشد.
همچنین بخوانید !! وکیل امور خانواده
فرایند دریافت آزادی چقدر طول می کشد؟؟
با استناد به ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی، مدت زمان آزادی مشروط شامل کل مدت باقی‌مانده از مجازات محکومیت است. به عنوان مثال، اگر فردی به سه سال حبس محکوم شود، پس از گذشت یک سال و با رعایت تمامی شرایط لازم، می‌تواند درخواست آزادی مشروط کند و به این ترتیب دو سال باقی‌مانده را به صورت آزاد سپری کند. با این حال، لازم به ذکر است که دادگاه این اختیار را دارد که مدت آزادی مشروط را تغییر دهد.
