نزاع دسته جمعی در جامعه امروزی، گاه اختلاف‌نظرها و تصمیم‌گیری‌های عجولانه به تنش‌هایی منجر می‌شود که به درگیری‌های خیابانی یا نزاع‌های دسته جمعی گسترده تبدیل می‌گردد. در این میان، برخی افراد به‌عنوان میانجی یا حامی یکی از طرفین وارد ماجرا شده و خود را درگیر منازعه می‌کنند.
نزاع دسته‌جمعی زمانی محقق می‌شود که دست‌کم سه نفر در شکل‌گیری و ادامه درگیری مشارکت داشته باشند. در غیر این صورت، مشاجره میان دو نفر، مشمول این عنوان نشده و صرفاً به‌عنوان یک درگیری فردی قابل بررسی خواهد بود.
همچنین در بعضی موارد، درگیری‌های گروهی فراتر از یک نزاع ساده رفته و به اخلال در نظم عمومی، تخریب اموال دولتی و خصوصی یا حتی آسیب‌های جبران‌ناپذیر منجر می‌شود. در چنین شرایطی، افزون بر مجازات مشارکت در نزاع، مرتکبان موظف به جبران خسارت‌های وارده نیز خواهند بود.
یکی از تصورات نادرست رایج این است که در نزاع‌های دسته جمعی اگر گروهی از افراد به‌طور مشترک مرتکب قتل شوند، مجازات قصاص شامل حال آنان نخواهد شد. اما قانون، مسئولیت کیفری را برای تمامی افراد درگیر در جرم در نظر گرفته و مشارکت جمعی در یک جنایت، به هیچ‌وجه مانع اجرای عدالت نخواهد شد. بنابراین، چنین باوری نه‌تنها نادرست، بلکه می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای افراد ناآگاه داشته باشد.
به چه جرمی نزاع دسته جمعی گفته می‌شود؟
نزاع دسته‌جمعی یکی از جرایم علیه اشخاص محسوب می‌شود که جنبه‌ی عمومی دارد و غیرقابل گذشت است. بر اساس ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی، هرگاه دست‌کم سه نفر در یک درگیری شرکت کرده و مرتکب جنایتی شوند که نتایج مقرر در این ماده را به دنبال داشته باشد، مطابق قانون مجازات خواهند شد. ازآنجاکه این جرم اهمیت بالایی دارد، حضور یک وکیل برای پیگیری روند قضایی امری ضروری است.
نزاع دسته‌جمعی شرایط و ویژگی‌های خاصی دارد که موجب تعزیر شرکت‌کنندگان آن خواهد شد. نکته‌ی مهم در تحقق این جرم، مشارکت همه‌ی افراد در زد و خورد است. بنابراین، اگر گروهی فقط مورد ضرب و جرح قرار بگیرند و واکنشی نشان ندهند، از نظر دادگاه مشمول عنوان نزاع دسته‌جمعی نخواهند شد. در تعیین مجازات افراد حاضر در درگیری، پیامدهای ناشی از اعمال آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و بر همین اساس، مجازات هر فرد ممکن است متفاوت باشد.
قانون درباره نزاع دسته‌جمعی چه می‌گوید؟
بر اساس ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی، در نزاع دسته جمعی در صورتی که گروهی درگیر نزاع شوند، هر یک از شرکت‌کنندگان، متناسب با میزان نقش خود در منازعه، به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهند شد. شما میتوانید پرونده‌های خود را به بهترین وکلای مربوط به نزاع دسته جمعی در تهران و شهرستان ها بسپارید.
همچنین بخوانید !! وکیل کیفری
عنصر مادی نزاع دسته‌جمعی چیست؟
عنصر مادی این جرم، مشارکت فعال در درگیری فیزیکی است. در صورتی که فردی در نزاع دسته‌جمعی حضور داشته و عمل او در وقوع جرم مؤثر باشد، جرم محقق شده است. اما چنانچه افراد تنها درگیری لفظی داشته باشند و پس از آن اقدام به شکایت کنند، دادگاه آن‌ها را مشمول این جرم نمی‌داند. بااین‌حال، اگر در خلال نزاع الفاظ توهین‌آمیز یا فحاشی به کار رود، ممکن است مرتکبان به جرم توهین محکوم شوند.
در جرم نزاع دسته‌جمعی، صرف مشارکت در درگیری کفایت می‌کند و لزومی ندارد که فرد حتماً اقدام به ضرب و جرح کرده باشد. بنابراین، اگر درگیری به پیامدهایی مانند قتل، نقص عضو یا ضرب و جرح منجر شود، تمام کسانی که در آن نقش داشته‌اند، حتی اگر خودشان آسیبی وارد نکرده باشند، مشمول مجازات قانونی خواهند شد.
نقش شخصیت مجنی‌علیه در نزاع دسته‌جمعی:
در این جرم، شخصیت فرد آسیب‌دیده (مجنی‌علیه) تأثیری در تحقق جرم ندارد. یعنی فرقی نمی‌کند فرد آسیب‌دیده از طرف‌های درگیر باشد، به‌عنوان میانجی قصد خاتمه نزاع را داشته باشد یا شخص ثالثی باشد که به‌طور اتفاقی دچار آسیب شده است. در هر صورت، وقوع جرم نزاع دسته‌جمعی محرز خواهد بود.
چه رفتار فیزیکی موجب تحقق نزاع دسته‌جمعی می‌گردد؟
برای تحقق جرم نزاع دسته‌جمعی، لازم است که یک فعل مثبت و عملی رخ دهد. صرف مشاجره‌ی لفظی یا درگیری کلامی، موجب تحقق این جرم نمی‌شود. بنابراین، در صورتی که فردی به دلیل نزاع لفظی طرح شکایت کند، طرف مقابل یا وکیل او می‌تواند با استناد به این موضوع، ادعای تحقق جرم منازعه را رد کند. در چنین شرایطی، اگر جرم دیگری نیز صورت نگرفته باشد، دادگاه کیفری حکم برائت صادر خواهد کرد.
جرم نزاع دسته جمعی مقید به وسیله‌ی خاصی نیست و می‌تواند با ضربات دست و پا یا ابزار ساده‌ای مانند چوب و سنگ انجام شود. در برخی موارد نیز، استفاده از سلاح گرم در نزاع دیده می‌شود، اما نوع وسیله تأثیری در تحقق جرم ندارد.
آنچه در جرم نزاع دسته جمعی اهمیت دارد، اثبات اصل مداخله در نزاع است. اگر یکی از افراد حاضر در درگیری در حال دفاع مشروع بوده باشد و علیه او طرح دعوا شود، وکیل وی می‌تواند با استناد به تبصره‌ی یک ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی، دفاع موکل خود را خارج از شمول جرم نزاع دسته‌جمعی اعلام کند.
همچنین، اگر سه نفر در یک نزاع شرکت کنند، اما رفتار یکی از آنان مشمول عوامل موجهه‌ی جرم یا رافع مسئولیت کیفری باشد، وکیل دو نفر دیگر می‌تواند با استناد به عدم حد نصاب قانونی، پرونده را از شمول ماده ۶۱۵ خارج کند. در چنین شرایطی، چنانچه اتهام دیگری متوجه آن‌ها نباشد، دادگاه حکم برائت صادر خواهد کرد. در غیر این صورت، محکومیت آن‌ها تحت عنوانی غیر از نزاع دسته‌جمعی تعیین خواهد شد.
عنصر معنوی این جرم چیست؟
عنصر معنوی این جرم سوء نیت عام است. به این معنا که تعمد در شرکت در منازعه و قصد ورود به درگیری برای تحقق جرم ضروری است. بنابراین، اگر فردی بدون قصد درگیر شدن به نزاع کشیده شود، عنصر معنوی جرم محقق نخواهد شد.
مجازات نزاع دسته‌جمعی چیست؟
در صورتی که درگیری میان گروهی از افراد به نزاع دسته‌جمعی منجر شود و افراد حاضر نتوانند از طریق ارائه‌ی مستندات یا دفاعیات قانونی، عدم تأثیر خود را در وقوع جرم اثبات کنند، مطابق ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های زیر برای آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد:
- اگر نزاع منجر به قتل شود، مرتکبان به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهند شد.
- در صورت نقص عضو، مجازات حبس از یک تا سه سال تعیین می‌شود.
- اگر درگیری به ضرب و جرح ختم شود، مرتکبان به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مجازات نزاع دسته جمعی با مجرب ترین وکلای تهران و شهرستان‌ها تماس حاص فرمایید: 09363145061
در مواردی که درگیری به دلیل دفاع از خود رخ دهد، چه حکمی اعمال می‌شود؟
چنانچه فردی برای دفاع از خود در نزاع دسته جمعی شرکت کرده باشد، از مجازات تعیین‌شده معاف خواهد بود، مشروط بر اینکه دلایل و مستندات کافی برای اثبات دفاع مشروع ارائه دهد و قاضی را قانع کند. با این حال، برخی از افراد ممکن است به پرداخت جریمه‌ی نقدی محکوم شوند.
پرداخت دیه در نزاع دسته‌جمعی چگونه است؟
مجازات‌های حبسی که در ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی تعیین شده است، چه در حالتی که عامل صدمه مشخص باشد و چه در صورتی که نامشخص بماند، لازم‌الاجرا خواهد بود. در مواردی که ضارب مشخص نباشد، امکان قصاص نفس یا عضو وجود ندارد، اما وکیل می‌تواند با استناد به قوانین مربوط، مطالبه‌ی دیه یا ضرر و زیان را برای موکل خود مطرح کند.
با این حال، برخی بر این باورند که اگر عامل صدمه مشخص نباشد، مطالبه‌ی ضرر و زیان فاقد وجاهت قانونی است، زیرا در چنین شرایطی، رابطه‌ی علیت بین رفتار مرتکب و صدمه‌ی واردشده قابل اثبات نخواهد بود.
در نهایت، از آنجایی که در جرایم کیفری مربوط به نزاع دسته‌جمعی، صدمه‌ی واردشده (اعم از قتل، جرح یا نقص عضو) ناشی از منازعه است، امکان مطالبه‌ی دیه وجود دارد و دادگاه، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد.
شرایط گرفتن رضایت:
از آنجا که نزاع دسته‌جمعی جزو جرایم غیرقابل گذشت محسوب می‌شود، رسیدگی به آن بدون نیاز به شکایت شاکی خصوصی انجام خواهد شد. به همین دلیل، حتی اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد یا پس از شکایت، رضایت دهد، تأثیری در اصل تعقیب و مجازات مرتکبان نخواهد داشت.
بااین‌حال، رضایت شاکی می‌تواند موجب تخفیف در مجازات شود و قاضی هنگام صدور حکم، آن را به عنوان یک عامل مخففه در نظر بگیرد.
مرجع صالح برای رسیدگی به جرم نزاع دسته‌جمعی:
بر اساس ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی کیفری و با توجه به صلاحیت عام دادگاه کیفری ۲، رسیدگی به پرونده‌های مربوط به نزاع دسته‌جمعی در حوزه‌ی دادگاه کیفری ۲ انجام می‌شود.
همچنین در صورتی که محل وقوع جرم مشخص نباشد، دادگاه کیفری ۲ در محلی که جرم کشف شده و متهمان دستگیر شده‌اند، صلاحیت رسیدگی خواهد داشت.
چگونه کار خود را به بهترین وکیل نزاع دسته‌جمعی بسپاریم؟
انتخاب وکیل متخصص در دعاوی مرتبط با نزاع دسته‌جمعی، تأثیر بسزایی در روند پرونده دارد. بهترین وکلا برای رسیدگی به چنین پرونده‌هایی، افرادی هستند که تخصص و تجربه‌ی کافی در این زمینه داشته باشند.
برای انتخاب بهترین وکیل نزاع دسته‌جمعی، تیم‌های حقوقی همچون وکیل خوب، شرایط زیر را برای کاربران فراهم می‌کنند:
✔ارائه‌ی رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
✔امکان بررسی هزینه‌ی مشاوره‌ی اولیه
✔دریافت پیشنهادات متنی از چند وکیل متخصص
✔مشاهده‌ی امتیاز و نظرات سایر کاربران درباره‌ی وکلا
با ثبت درخواست در چنین سامانه‌هایی، می‌توان به گزینه‌های مختلفی دسترسی پیدا کرد و مناسب‌ترین وکیل را برای پیگیری پرونده انتخاب کرد.
همچنین میتوانید پرونده خود را به باتجریه‌ترین وکلای تیم حقوقی وکیل خوب بسپارید.
