پابند الکترونیکی چیست ؟ شرایط ، قیمت ، عوارض ، محدوده 1403
پابند الکترونیکی یک فناوری پیشرفته است که به منظور ردیابی و نظارت بر محکومان واجد شرایط طراحی شده است. این دستگاه به محکومان این امکان را می‌دهد که دوران محکومیت خود را در جرایم درجه پنج تا هشت و همچنین باقیمانده دوران محکومیت در جرایم درجه دو تا چهار، در خارج از زندان و تحت نظارت در محدوده‌های مشخص بگذرانند.
با استفاده از پابند الکترونیکی، دادگاه‌ها می‌توانند با بررسی شرایط و با رضایت محکوم، تصمیم به تحت‌مراقبت الکترونیکی گرفتن فردی که محکوم به حبس شده، اتخاذ کنند.
این ابزار نه تنها به کاهش جمعیت زندان‌ها کمک می‌کند، بلکه نظام عدالت کیفری را به سمت نظارت موثرتر و دقیق‌تر بر رفتار محکومان سوق می‌دهد.
طبق «آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی»، که به‌عنوان آیین‌نامه پابند الکترونیکی شناخته می‌شود، نظارت بر افراد تحت مراقبت می‌تواند به‌صورت مستمر یا دوره‌ای انجام شود. این سیستم شامل تمامی تجهیزات و ابزارهای الکترونیکی است که به منظور نظارت دقیق بر افراد محکوم به کار می‌رود.
یکی از ویژگی‌های مهم پابند الکترونیک توانایی شناسایی آنی هرگونه تغییر یا دستکاری در دستگاه است. زیرا با استفاده از مانیتورینگ مرکز مراقبت الکترونیک سازمان زندان‌ها، هرگونه تخلف به‌سرعت مشخص و به محکوم هشدار داده می‌شود. در صورتی که فرد نسبت به این هشدارها بی‌توجهی کند، موضوع فوراً به قاضی پرونده گزارش خواهد شد و اقدامات لازم انجام می‌گیرد.
پابند الکترونیکی نه تنها یک ابزار نظارتی، بلکه فرصتی برای فراهم کردن زمینه‌هایی مناسب جهت بازگشت اجتماعی محکومان محسوب می‌شود. این سیستم با ایجاد توازنی میان نیاز به نظارت و حقوق فردی، به بهبود عملکرد سیستم قضایی و اصلاح رفتار محکومان کمک شایانی می‌کند.
پابند الکترونیکی برای چه جرایمی است؟
استفاده از پابند الکترونیک به عنوان یک ابزار نظارتی مدرن، برای تمامی جرایم تعزیری در درجات پنج تا هشت (با مجازات حبس تا ۵ سال) قبل از ورود به زندان و همچنین برای جرایم تعزیری در درجات دو تا چهار، تنها پس از گذراندن یک چهارم از مجازات حبس، قابل اعمال است.
این رویکرد به نظام قضائی این امکان را می‌دهد که با به کارگیری فناوری‌های نوین، نظارت مؤثرتری بر رفتار محکومان داشته باشد و در عین حال شرایطی مناسبتر برای بازگشت آن‌ها به جامعه فراهم سازد.
این شیوه نظارتی به کاهش جمعیت زندان‌ها کمک کرده و به محکومان اجازه می‌دهد تا دوران محکومیت خود را در محیطی کنترل‌شده و با حفظ حقوق فردی سپری کنند. در نهایت، پابند الکترونیک به عنوان راهکاری مؤثر در راستای اصلاح رفتار و کاهش میزان بازگشت به جرم مطرح می‌شود.
همچنین بخوانید !! وکیل کیفری
چگونه پابند الکترونیکی دریافت کنیم؟ مراحل و الزامات
بسته به ماده ۵۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری، قاضی اجرای احکام کیفری می‌تواند پس از دریافت گزارش شورای طبقه‌بندی زندان و نظرات مددکاران اجتماعی، پیشنهاد اجرای نظام نیمه آزادی و آزادی تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی را به دادگاه ارائه دهد
. این پیشنهاد در صورتی مورد تایید قرار می‌گیرد که اجرای فعالیت‌های شغلی، آموزشی و درمانی از سوی محکوم علیه در خارج از محیط زندان، به بهبود وضعیت وی و جبران خسارت بزه‌دیده کمک کند.
مراحل اجرای پابند الکترونیکی
طبق ماده ۵۵۴ این قانون، پس از تأیید دادگاه درباره پیشنهاد قاضی، وی موظف به اخذ تأمین متناسب از محکوم علیه و صدور دستور اجرای تصمیم دادگاه است. این مراتب به زندان مربوطه اعلام می‌شود.
پس از صدور رای قطعی قاضی مبنی بر استفاده از پابند الکترونیکی، پرونده به اجرای احکام ارجاع داده می‌شود تا اقدامات لازم به زندان اطلاع داده شود. مأمورین زندان موظف هستند تا فرد زندانی را به مرکز مراقبت الکترونیک معرفی کنند. در این مرحله، آموزش‌ها و اقدامات لازم صورت می‌گیرد و پابند الکترونیکی نصب می‌شود. همچنین، فرد زندانی باید وثیقه‌ای به مبلغ دو میلیون و دویست هزار تومان پرداخت نماید.
امکان استفاده از پابند الکترونیکی برای متهمان
پس از انجام این مراحل، فرد زندانی می‌تواند باقیمانده دوران محکومیت خود را با استفاده از پابند الکترونیکی در خارج از زندان سپری کند. باید توجه داشت که افرادی که پرونده آن‌ها هنوز به صدور حکم محکومیت نرسیده نیز می‌توانند درخواست استفاده از پابند الکترونیکی را به قاضی رسیدگی‌کننده تقدیم کنند.
در صورتی که قاضی حکم محکومیت متهم به تحمل حبس را صادر کند، امکان تبدیل آن به استفاده از پابند الکترونیکی با رعایت شرایط مذکور وجود دارد.
شرایط استفاده از پابند الکترونیکی چیست؟
ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، شرایط استفاده از پابند الکترونیکی برای محکومین را مشخص کرده است.
این ماده تصریح می‌کند که در جرایم تعزیری از درجه پنج تا هشت، دادگاه می‌تواند در صورت وجود شرایط مشخص مربوط به تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را با رضایت وی تحت نظارت سیستم‌های الکترونیکی در محدوده مکانی معین قرار دهد.
تبصره ۲ این ماده نیز بیانگر این است که مقررات مذکور برای حبس‌های تعزیری درجه دو، سه و چهار نیز پس از گذراندن یک چهارم از مدت حبس قابل اجرا است.
جرایم تعزیری که در این ماده اشاره شده‌اند، در قانون مجازات اسلامی تعریف شده و مجازات حبس آن‌ها حداکثر تا پنج سال است. بنابراین، ماده ۶۲ اجرای سیستم‌های الکترونیکی را منوط به شرایط «تعویق مراقبتی» می‌داند که باید در زمان تصمیم‌گیری دادگاه لحاظ گردد.
این قانون به منظور تسهیل بازگشت مجرمان به جامعه و تقویت نظارت بر آن‌ها طراحی شده و در راستای کاهش جمعیت زندان‌ها و ارتقای اقدامات اصلاحی به کار گرفته می‌شود.
همچنین بخوانید !! وکیل مواد مخدر
شرایط و محدوده استفاده از پابند الکترونیکی
در بخش‌های قبلی مقاله، به ویژگی‌ها و تعریف پابند الکترونیکی و گروه‌های هدف برای دریافت آن پرداخته شد. همچنین، تأکید گردید که این سیستم دارای محدوده‌ای مشخص است و متهم نمی‌تواند خارج از این محدوده تعیین‌شده توسط دادگاه تردد کند.
محدوده پابند الکترونیکی چیست؟
سوالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که محدوده پابند الکترونیکی چقدر است و آیا دستورالعملی در این زمینه وجود دارد؟ پاسخ این است که بله، محدوده پابند الکترونیکی بر اساس دستورالعملی تحت عنوان «تعیین محدوده مراقبتی محکومان تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی» مشخص می‌شود. برای جزئیات دقیق درباره مقدار محدوده، لازم است به این دستورالعمل مراجعه شود.
محدوده‌های مراقبتی طبق ماده ۱ دستورالعمل
بر اساس ماده ۱ این دستورالعمل، محدوده مراقبتی برای پابند الکترونیکی به سه درجه تقسیم می‌شود:
- محدوده درجه یک: محل سکونت فرد تحت مراقبت است که نشانی معین دارد و مجاز به تردد حداکثر ۲۰۰ متر از ساختمان محل سکونت خود می‌باشد.
- محدوده درجه دو: این محدوده نیز شامل محل سکونت فرد است، اما شعاع تردد مجاز در آن حداکثر ۵۰۰ متر از ساختمان محل سکونت می‌باشد.
- محدوده درجه سه: در این حالت، محل سکونت فرد تحت مراقبت بوده و شعاع تردد مجاز حداکثر ۱۰۰۰ متر از ساختمان محل سکونت خواهد بود.
تعیین محدوده براساس شرایط فردی
براساس ماده ۲ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی، انتخاب محدوده پایش به نوع و شدت جرم ارتکابی، سوابق، آثار زیانبار و خسارت‌های وارده به بزه‌دیده و جامعه و همچنین شخصیت فرد تحت مراقبت بستگی دارد.
توسعه محدوده مراقبتی
بر اساس تبصره ماده ۲، ممکن است امکان توسعه محدوده مراقبتی برای فردی که در محدوده‌های درجه دو و سه قرار دارد، وجود داشته باشد، به شرط آنکه او در دوره مراقبت رفتار مناسبی از خود نشان دهد.
تأیید این رفتار باید توسط مرکز مراقبت الکترونیکی و قاضی اجرای احکام صورت گیرد و موافقت دادگاه صادرکننده رأی قطعی نیز ضروری است.
شرایط خاص برای محکومان حبس‌های تعزیری
محکومان به حبس‌های تعزیری درجه دو، سه و چهار باید در نظر داشته باشند که در صورت گذراندن یک چهارم مدت حبس خود و درخواست استفاده از تبصره ۲ ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی برای دریافت پابند الکترونیکی، محدوده آن‌ها به درجه یک محدود خواهد بود.
این امر در ماده ۳ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی تصریح گردیده است.
شرایط اضطراری و خروج از محدوده
با استناد به ماده ۲۵ آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی، در صورت وجود شرایط اضطراری که نیاز به خروج از محدوده مراقبتی را ایجاب کند، این خروج تخلف محسوب نمی‌شود، به شرط آنکه فرد بتواند وضعیت اضطراری و ضرورت خروج فوری را به اثبات برساند.
این مسئله یکی از چالش‌های مهم پابند الکترونیکی برای دارندگان آن به شمار می‌رود.
همچنین بخوانید !! وکیل امور خانواده
قیمت استفاده از پابند الکترونیکی سال 1403
به استناد ردیف ۲۵ جدول شماره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۳، تعرفه استفاده برای هر روز به شرح زیر تعیین شده است:
۱. افراد مشمول
این تعرفه شامل افرادی است که:
- به دستور مراجع قضایی طبق ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی و تبصره اصلاحی آن به مرکز مراقبت الکترونیکی معرفی می‌شوند.
- زندانیانی که مطابق ماده ۵۵۳ قانون آئین دادرسی کیفری یا ماده ۱۹۱ آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها، برای گذراندن باقیمانده مجازات حبس یا پس از تبدیل قرار تأمین به جای بازداشت تحت نظارت با تجهیزات الکترونیکی قرار می‌گیرند.
۲. مبلغ تعرفه
- الف. مبلغ ۳۰۰.۰۰۰ ریال برای عموم افراد؛
- ب. مبلغ ۱۵۰.۰۰۰ ریال برای افرادی که به تشخیص مددکار و تأیید رئیس مؤسسه کیفری، با موافقت مدیرکل زندان‌های استان یا مقام مجاز از طرف ایشان، از پرداخت تعرفه مقرر در بند الف معاف هستند؛
- پ. مبلغ ۵۰.۰۰۰ ریال برای افراد تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و زنان سرپرست خانوار.
آیا متهم می‌تواند قبل از صدور حکم یا ورود به زندان درخواست دهد؟
طبق قوانین موجود، امکان درخواست استفاده از پابند الکترونیکی قبل از ورود به زندان وجود دارد. بر خلاف تصور عمومی، برای این درخواست نیازی به این نیست که فرد محکوم به حبس باشد.
افرادی که پرونده آن‌ها هنوز به صدور حکم محکومیت نرسیده، می‌توانند درخواست استفاده از پابند الکترونیکی را به قاضی پرونده ارائه دهند. در صورت صدور حکم محکومیت حاکی از تحمل حبس، قاضی می‌تواند به جای زندان، متهم را با رعایت شرایط مشخص، به استفاده از پابند الکترونیکی محکوم کند.
آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی نیز تأکید می‌کند که هیچ مانعی از سوی قانون‌گذار برای درخواست پابند قبل از ورود به زندان وجود ندارد. بند ب ماده ۷ این آئین‌نامه، که به معرفی محکوم‌علیه آزاد برای نصب پابند اشاره دارد، این نظر را تقویت می‌کند. بنابراین، وجود ضرورت قانونی برای معرفی محکوم به زندان و پذیرش درخواست مراقبت الکترونیکی ضروری نیست و رویه قضایی نیز در همین راستا است.
علاوه بر این، صورت‌جلسه نشست قضایی استان یزد در سال ۱۳۹۸ نیز تأیید می‌کند که پس از صدور حکم، اعلام رضایت محکوم برای اجرای این شیوه کافی است.
5 دیدگاه دربارهٔ «پابند الکترونیکی چیست ؟ شرایط ، قیمت ، عوارض ، محدوده 1403»
ایول کامل ترین مقاله ای بود که دیدم
ممنون از نظر دهی شما
یه سوال آیا میشه محدوده رو تعقیر داد ؟
سلام بله با تایید قاضی میشه انجام داد
بسیار عالی و مفید